CHRISTIAN RADICH

Norwegia posiada trzy duże żaglowce szkolne – bark Statsraad Lehmkuhl oraz fregaty Sorlandet i Christian Radich. Z tego tria najmłodszy jest ten ostatni.

Jednostka została wybudowana w stoczni Framnaes Mekaniske Verksted w Sandefjord. Kadłub zwodowano 5 lutego 1937 r., a już cztery miesiące później – 17 czerwca – statek wszedł do służby. Od początku na jego pokładzie mieli szkolić się przyszli marynarze.

W 1938 r. Christian Radich wziął udział w spotkaniu żaglowców szkolnych organizowanym z inicjatywy szwedzkiego kapitana Arnolda Schumburga. Wydarzenie, które odbyło się w dniach 14-19 czerwca w Sztokholmie, uznawane jest za pierwszy zlot żaglowców. Do szwedzkiej stolicy przypłynęły jednostki z Danii, Norwegii, Finlandii, Estonii i Niemiec. Polskę reprezentował Dar Pomorza. Impreza miała mieć ciąg dalszy w kolejnych latach, a jej koordynacją zajął się nowo powołany Związek Północnoeuropejskich Statków Szkolnych. Niestety, plany te pokrzyżowała 2 wojna światowa. Przed jej wybuchem Christian Radich zdążył jeszcze popłynąć do Nowego Jorku na wystawę światową.

Po zajęciu Norwegii w 1940 r. fregata została zarekwirowana przez Niemców, którzy wykorzystywali ją jako bazę dla załóg okrętów podwodnych. W 1945 r. zacumowany we Flensburgu żaglowiec został uszkodzony podczas alianckich nalotów i w efekcie osiadł na dnie portu. Po zakończeniu wojny pozbawiony masztów kadłub zwrócono prawowitym właścicielom. Za kwotę 70 tys. funtów stocznia w Sandefjord podjęła się zadania wyremontowania żaglowca, który bez mała dekadę wcześniej wybudowała. Od 1947 r. Christian Radich znów mógł szkolić przyszłe kadry norweskiej floty handlowej.

Fregata, której długość całkowita to 73 m, jest szybka i zwrotna. Pod wodzą odważnego kapitana i z wprawną załogą, zamienia się w prawdziwą regatową maszynę. Wielokrotnie triumfował w The Tall Ships Races. Wygrywał w 1956 r. w historycznej, pierwszej edycji tej imprezy (na trasie Torbay – Lizbona), jak również 50 lat później, w jej rocznicowej odsłonie.

Po tym jak w 1958 r. na jego pokładzie nakręcono dokumentalny film pt. „Windjammer”,statek  zyskał międzynarodowy rozgłos i status gwiazdy filmowej. Obraz pokazywał życie młodych ludzi podczas 239-dniowej podróży pod żaglami Christiana Radicha z Oslo przez Karaiby do Stanów Zjednoczonych. Film, który reżyserował Louis de Rochemont, powstał w nowoczesnej na owe czasy technologii panoramicznej Cinemiracle. Okazał się ogromnym kasowym sukcesem, nie tylko w Norwegii. Dość powiedzieć, że w Oslo nie schodził z kinowych ekranów przez 29 tygodni. W roli aktora statek najwyraźniej poczuł się jak ryba w wodzie, bo w latach 70. występował w popularnej serialowej produkcji BBC „The Onedin Line”.

Patronem jednostki został przedsiębiorca z branży drzewnej, właściciel dwóch tartaków. Simeon Christian Radich żył w latach 1822-1889, mieszkał w Oslo (które wówczas nazywało się Kristiania) i choć sam nie pływał, był pasjonatem morza. Uwielbiał słuchać opowieści, które serwował mu kuzyn – wilk morski. Pod koniec życia zdecydował się ofiarować 90 tys. koron z przeznaczeniem na budowę żaglowca szkolnego, który będzie nosił jego imię. Jego marzenie ziściło się wiele lat po śmierci, gdy trzeba było zapewnić następcę dla starzejącego się brygu Statsraad Erichsen, który powstał jeszcze w XIX w.

Autor: K.R.